Rozwód statystyki - komu Władza Rodzicielska

Obecnie obowiązujące od niedawna przepisy nie nakładają na sąd orzekający rozwód orzeczenie także o powierzeniu wykonywania władzy rodzicielskiej wyłącznie jednemu z rodziców.

Poniżej zamieszczamy informację udzieloną przez Ministerstwo Sprawiedliwości, które przedstawia statystki powierzania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców.

Jak widać ze statystyk dominującą pozycję przy powierzaniu władzy rodzicielskiej mają matki.

Zachęcamy do lektury i wzbogacenia swojej wiedzy w przedmiocie rozwodów:

Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 1944 w sprawie zmian w prawie rodzinnym zmierzających do uczestniczenia w procesie wychowawczym i opiece nad dziećmi obydwojga rodziców po rozwodzie lub separacji

   Szanowny Panie Marszałku! W odpowiedzi na interpelację z dnia 15 lutego 2012 r., złożoną przez panią poseł Elżbietę Gapińską, przekazaną przy piśmie Pana Marszałka z dnia 22 lutego 2012 r., znak: SPS-023-1944/12, w sprawie zmian w prawie rodzinnym zmierzających do uczestniczenia w procesie wychowawczym i opiece nad dziećmi obydwojga rodziców po rozwodzie i separacji uprzejmie przedstawiam, co następuje.

   1. Podniesione w interpelacji uwagi dotyczą trudności ojców w kontaktach i wychowywaniu dzieci po rozpadzie małżeństwa lub w czasie kryzysu związku, w którym pozostają rodzice małoletnich. Należy je rozpatrywać na tle aktualnie obowiązujących regulacji w zakresie władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem.

   Przepisy art. 58 § 1 zd. 2 i § 1a zd. 2 K.r.o. oraz art. 107 § 2 zd. 2 K.r.o. przewidują możliwość pozostawienia pełnej władzy rodzicielskiej obojgu rozwiedzionym małżonkom (lub małżonkom żyjącym w rozłączeniu) na ich zgodny wniosek. Skuteczność wniosku, o którym mowa, została uzależniona od przedstawienia sądowi porozumienia rodziców dotyczącego sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej (i kontaktów z dzieckiem) po rozwodzie oraz zgodności tego porozumienia z dobrem dziecka, a także jest uwarunkowana istnieniem pozytywnej prognozy, iż oboje rodzice będą współdziałać w sprawach dziecka.

   Koncepcja porozumienia rodziców nawiązuje do amerykańskiego wzorca tzw. planu wychowawczego będącego wynikiem negocjacji między rodzicami i dobrowolnego zobowiązania się przez nich przed sądem do określonego sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej i utrzymywania z dzieckiem kontaktów.

   Preferowanym rozstrzygnięciem powinno być powierzenie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Wskazane wyżej regulacje K.r.o. nie stwarzają przeszkód do tzw. pieczy naprzemiennej, która polega na tym, że dziecko przebywa na przemian u każdego z rodziców. Taki podział pieczy jest dopuszczalny w obecnym stanie prawnym, w odróżnieniu od podziału w czasie władzy rodzicielskiej, która nie może być sprawowana na przemian. Zasady sprawowania pieczy naprzemiennej muszą być określone w porozumieniu.

   Jeżeli utrzymanie pełnej władzy rodzicielskiej obojga rodziców - po rozbiciu rodziny na skutek rozwodu, separacji bądź rozłączenia - nie byłoby możliwe ze względu na układ relacji między jej członkami, zachodzi możliwość powierzenia wykonywania tej władzy jednemu z rodziców z jednoczesnym ograniczeniem władzy drugiego do określonych uprawnień i obowiązków w stosunku do osoby dziecka (art. 58 § 1a zd. 1 oraz art. 107 § 2 zd. 1 K.r.o.).

   Taka sytuacja może mieć miejsce w wypadku braku codziennej styczności jednego z rodziców z dzieckiem wskutek osobnego zamieszkiwania rodziców bądź braku rękojmi należytego wykonywania władzy rodzicielskiej jednego z rodziców. Okoliczności te wskazują na fakt obiektywnej niemożności wykonywania - w zaistniałej sytuacji - władzy rodzicielskiej przez każdego z rodziców w pełnym, przysługującym mu zakresie. W takich wypadkach ograniczenie lub zawieszenie władzy rodzicielskiej może być niezależne od jakiegokolwiek zawinienia; zasadniczą przesłanką jest dobro dziecka, które wymaga spójności oddziaływań wychowawczych rodziców i szybkiego podejmowania codziennych decyzji. Potrzeba dokonania wyboru rodzica, któremu należy powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej w pełnym zakresie, zachodzi w sytuacji, gdy rodzice zamierzają zamieszkać osobno, tocząc jednocześnie między sobą walkę o dziecko.

   Porównanie kwalifikacji rodzicielskich jest uzasadnione tylko wtedy, gdy każdy z rodziców ubiega się o powierzenie tylko jemu pieczy nad dzieckiem i pełnej władzy rodzicielskiej z jej ograniczeniem drugiemu.

   W piśmiennictwie prawniczym wskazuje się, że przy ocenie kryteriów wyboru rodzica, któremu powierza się wykonywanie władzy rodzicielskiej, bierze się również pod uwagę wiek i płeć dziecka, zasadę wspólnego wychowywania rodzeństwa, wzajemny dotychczasowy stosunek rodziców do siebie i dziecka oraz warunki bytowe każdego z rodziców (tak: H. Ciepła [w:] K. Piasecki, ˝Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz˝, Warszawa 2000, s. 603 oraz cytowane przez tych autorów orzecznictwo).

   A zatem jeżeli jeden z rodziców godzi się na to, że dziecko będzie przebywać u drugiego z rodziców i pozostawia mu podejmowanie bieżących decyzji w sprawach dziecka, to ograniczenie władzy rodzicielskiej jest tylko konsekwencją stanowisk rodziców. W innych wypadkach ograniczenie władzy rodzicielskiej może być konsekwencją wskazanej wyżej obiektywnej niemożności wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej przez skonfliktowanych rodziców oraz obiektywnej konieczności posiadania pełnej władzy rodzicielskiej przez tego, który sprawuje bieżącą pieczę nad dzieckiem. Ograniczenie zatem władzy rodzicielskiej nie oznacza, że rodzic, który będzie sprawował władzę rodzicielską w ograniczonym zakresie, ma gorsze kwalifikacje opiekuńcze.

   Inaczej jest w przypadku sporu, komu ma być powierzona bezpośrednia piecza nad dzieckiem. W tym sporze nieustępliwość wobec prób porozumienia, wykazywana przez jednego z rodziców w trakcie postępowania sądowego, może i powinna być wzięta pod uwagę przez sąd.

   Nieuzasadniona negatywna postawa jednego z rodziców wobec drugiego powinna mieć znaczenie przy rozstrzyganiu, komu powierzyć bezpośrednią pieczę nad dzieckiem i w konsekwencji pełną władzę rodzicielską, a komu ją odebrać. Można tu przywołać orzeczenie Sądu Najwyższego, które jako ujemną okoliczność wskazuje wpajanie dziecku uczucia niechęci lub nienawiści do drugiego z rodziców (orzeczenie z 2 grudnia 1957 r., I CR 1045/56, OSN 1959, Nr III, poz. 76). Podobnie w postanowieniu z dnia 30 sierpnia 1977 r., III CRN 204/77, Sąd Najwyższy, wskazując na związek pomiędzy władzą rodzicielską a kontaktami osobistymi rodziców z dzieckiem, stwierdził, że uniemożliwienie utrzymania właściwego kontaktu osobistego pomiędzy rodzicem a dzieckiem narusza interes małoletniego i może stanowić przyczynę uzasadniającą zmianę prawomocnego postanowienia regulującego wykonywanie władzy rodzicielskiej.

   Powyższe oceny dotyczą sytuacji, gdy - jak wspomniano wyżej - każdy z rodziców ubiega się o sprawowanie bieżącej pieczy nad dzieckiem. Jeśli o sprawowanie bieżącej pieczy ubiega się tylko jeden z rodziców, a do porozumienia między nimi nie doszło, to konsekwencją jest przyznanie drugiemu władzy rodzicielskiej w ograniczonym zakresie. Zakres pozostawionej drugiemu rodzicowi dziecka władzy obejmuje możliwość współdecydowania w określonych sprawach co do osoby dziecka, np. zmiany miejsca jego pobytu, organizowanie wypoczynku dziecka, jego leczenie, wybór szkoły i zawodu oraz uprawnienie określane mianem ˝ogólnego wglądu w wychowanie dziecka˝ przez rodzica, któremu powierzono wykonywanie pełnej władzy rodzicielskiej.

   Ustawa nie zawiera żadnych preferencji dla matki lub ojca w zakresie powierzania pieczy i władzy rodzicielskiej.

   Praktyka wskazuje, że ojcowie w niewielkim odsetku spraw ubiegają się o powierzenie im pieczy nad dzieckiem. Częściej bywa, że godząc się na sprawowanie tej pieczy przez matkę, występują o wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej, to zaś nie zawsze jest obiektywnie możliwe, gdyż wymaga współdziałania rodziców. Skonfliktowanie rodziców uniemożliwia wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej, z tego względu jest ona powierzana temu z rodziców, który ma sprawować bieżącą pieczę.

   2. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, iż w sprawach o rozwód w 2009 r. ogółem zapadło 39 004 orzeczenia, w tym wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem powierzono matce w 20 516, ojcu zaś w 1503 rozstrzygnięciach. Natomiast w 2010 r. w tej kategorii spraw ogółem zapadło 36 298 rozstrzygnięć, w tym wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono matce w 20 780, ojcu zaś w 1525 orzeczeniach. W sprawach o separację w 2009 r. zapadło ogółem orzeczeń 1969, w tym wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono matce w 1040, ojcu zaś w 41 sprawach. W 2010 r. zapadło w tej kategorii spraw 1617 orzeczeń, w tym matce powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej w 934, ojcu zaś w 37 sprawach. W wymienionych wyżej kategoriach spraw brakuje jeszcze danych statystycznych za 2011 r.

   Ministerstwo Sprawiedliwości nie prowadzi ewidencji pozwalającej na ustalenie liczby wniosków składanych przez któregokolwiek z rodziców w przedmiocie powierzenia mu wykonywania władzy rodzicielskiej.

   Natomiast odnośnie do rozstrzygnięć w przedmiocie pozbawienia, ograniczenia i zawieszenia władzy rodzicielskiej z danych posiadanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, iż w 2009 r. na wydanych ogółem 48 156 rozstrzygnięć w 8532 przypadkach zapadło orzeczenie o pozbawieniu władzy rodzicielskiej, w 1759 o jej zawieszeniu, w 19 576 zaś o jej ograniczeniu. W 2010 r. w tych kategoriach spraw odnotowano 41 137 rozstrzygnięć, w tym w 9142 o pozbawieniu władzy rodzicielskiej, 740 o jej zawieszeniu oraz 18 848 o jej ograniczeniu. Natomiast w 2011 r. spośród wydanych ogółem 42 187 orzeczeń rozstrzygnięcie o pozbawieniu władzy rodzicielskiej zapadło w 9098 sprawach, o zawieszeniu w 697 sprawach, o ograniczeniu zaś w 15 984 sprawach.

   Podkreślić należy, że gromadzenie informacji statystycznych dotyczących przesłanek ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej jednego z rodziców w sprawach o rozwód lub separację nie jest możliwe z tej przyczyny, iż wymagałoby przeprowadzania analizy każdej sprawy tego rodzaju, łącznie z dokonaniem oceny materiału dowodowego.

   3. Kontakt z dzieckiem jest najpełniejszy w sytuacji sprawowania bieżącej pieczy nad dzieckiem. Ma to miejsce w razie wykonywania wyłącznej pieczy lub na przemian z drugim rodzicem (piecza naprzemienna). Jednakże orzeczenia wydane jedynie na podstawie przepisów art. 58 § la zd. 1 oraz art. 107 § 2 zd. 1 K.r.o. nie dają podstaw, w świetle art. 1132 i 1133 K.r.o., do ograniczenia lub pozbawienia kontaktów z dzieckiem tego rodzica, któremu ograniczono lub zawieszono władzę rodzicielską, lub nawet jej pozbawiono. Obecnie istnieje normatywna podstawa uzgodnienia w takiej sytuacji przez rodziców sposobu (formy i częstotliwości) kontaktowania się z dzieckiem rodzica, któremu ograniczono wykonywanie władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 1131 § 1 K.r.o., jeżeli dziecko przebywa stale u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia; w braku porozumienia rozstrzyga sąd opiekuńczy.

   Instytucja kontaktów znajduje zastosowanie, gdy władzę rodzicielską powierzono obojgu rodzicom, ale bieżącą pieczę sprawuje jedno z nich, gdy władzę rodzicielską ograniczono, a nawet gdy jej pozbawiono (gdyż prawo do kontaktów jest niezależne od władzy rodzicielskiej). Zgodnie z art. 113 § 2 K.r.o. kontakty obejmują w szczególności dwie podstawowe formy: przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) oraz porozumiewanie się z nim (bezpośrednio lub pośrednio, w postaci korespondencji i korzystania z innych środków porozumiewania się na odległość, także w postaci elektronicznej). Przepis art. 113 § 1 K.r.o. stanowi, że także w odniesieniu do dziecka utrzymywanie kontaktów powinno być nie tylko jego prawem, ale i obowiązkiem. Równocześnie art. 1134 K.r.o. daje sądowi opiekuńczemu, orzekającemu w sprawie kontaktów z dzieckiem, kompetencję do zobowiązania rodziców do określonego postępowania, ze wskazaniem możliwości kierowania rodziców do placówek lub specjalistów zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc.

   Zakaz kontaktów ma charakter wyjątkowy i musi być uzasadniony poważnym zagrożeniem dobra dziecka. Praktyka sądowa wskazuje, że w zdecydowanej większości wypadków wnioski o uregulowanie kontaktów są uwzględniane.

   4. Polskie rozwiązania w zakresie repartycji władzy rodzicielskiej pomiędzy rodzicami żyjącymi w rozłączeniu oraz w zakresie kontaktów nie odbiegają w istotny sposób od regulacji w innych krajach europejskich. Wydaje się jedynie, że w przypadku rozwodu polskie prawo cechuje się dalej idącą ingerencją ustawodawcy. W każdym bowiem przypadku rozwodu, gdy władza rodzicielska przysługiwała dotychczas obojgu rodzicom, sama ustawa nakazuje weryfikację, czy mogą ją nadal wspólnie sprawować (poprzez wymaganie porozumienia), i ogranicza możliwość wyboru rozwiązania sporu przez sąd. W razie braku współdziałania rodziców jedynym rozwiązaniem jest ograniczenie władzy rodzicielskiej.

   W Niemczech dopiero od końca lat 90. możliwe jest wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej przez rodziców nad dzieckiem, które nie urodziło się w związku małżeńskim. Podstawą jest tu oświadczenie obojga rodziców. W razie braku takiego oświadczenia władza rodzicielska przysługuje matce (§ 1626a BGB), chyba że na skutek wniosku ojca sąd przyzna mu ją w całości lub części, jednak wspólne wykonywanie tej władzy możliwe jest tylko za zgodą matki (§ 1672 BGB). W przypadku rozwodu zasadą jest, że oboje rodzice utrzymują dotychczasowy stan w zakresie władzy rodzicielskiej; dopiero na skutek wniosku jednego z nich, może nastąpić zmiana w tym zakresie.

   Podobne zasady obowiązują we Francji. I tu podobnie jak w Niemczech sam fakt rozwodu nie zmienia zasad sprawowania władzy rodzicielskiej. Repartycja tej władzy lub zmiana jej piastuna następuje na wniosek i oczywiście w razie braku porozumienia między rodzicami.

   Z zawartych w opracowaniu ˝European Family Law in Action˝ autorstwa Iana Curry-Sumnera, pod redakcją Kathriny Boele-Woelki oraz Bente Braat (wyd. Intersentia, Antwerp - Oxford 2005) informacji wynika, iż:

   - W Austrii po wprowadzeniu w lipcu 2001 r. możliwości wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej po rozwodzie około połowa rozwodzących się par skorzystała z tej możliwości. W prawie wszystkich pozostałych przypadkach wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono matce. Ponadto odsetek ten zależny był od wieku dziecka - prawdopodobieństwo powierzenia matce wykonywania władzy rodzicielskiej wzrastało w przypadku spraw dotyczących małych dzieci. Prawdopodobieństwo powierzenia ojcu wykonywania władzy rodzicielskiej wzrastało w przypadku korzystania przez niego z pomocy profesjonalnego pełnomocnika procesowego.

   - W Bułgarii 84% rodziców samotnie wychowujących dziecko stanowiły matki. Tak samo prezentowała się statystyka w odniesieniu do powierzania wyłącznego wykonywania władzy rodzicielskiej - matkę określano jako rodzica preferowanego przez sąd. Opiekę nad dzieckiem przyznawano matce w ok. 90% spraw sądowych, natomiast nie odnotowano niezadowolenia ojców z tego faktu.

   - W Danii statystyki wskazywały, iż 75% par starających się o rozwód wnosiło o powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Ponadto sądy I instancji w 58% spraw powierzały dziecko opiece matki, natomiast sądy II instancji orzekły tak w 64% spraw.

   - Finlandia nie dysponowała aktualnymi statystykami na czas sporządzania wyżej wymienionego opracowania. Jednakże w 2003 r. urzędy finlandzkie odnotowały 39 331 porozumień rodziców dotyczących wykonywania władzy rodzicielskiej (liczba ta obejmuje również porozumienia zawierane przez pary, które nie zawarły związku małżeńskiego). Około 91,5% porozumień przewidywało wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej przez oboje rodziców. Wyłączne wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono matkom w 7,5% spraw, natomiast ojcu w 1% spraw. W ok. 81% spraw ustalono miejsce zamieszkania dziecka przy matce. Natomiast ze statystyk sądowych (obejmujących lata 1992-1993 oraz obszar właściwości trzech sądów apelacyjnych) wynikało, iż ok. 64% spraw spornych dotyczących wykonywania władzy rodzicielskiej dotyczyło wyłącznego jej wykonywania przez jednego z rodziców. W 73% wszystkich spraw spornych miejsce zamieszkania dziecka ustalono przy matce, w 25% spraw - przy ojcu, natomiast w 2% spraw rodzeństwo rozdzielono pomiędzy rodziców.

   - We Francji w 1996 r. w 86% spraw sądowych wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzano obojgu rodzicom, w 11% spraw matce, natomiast w 2% spraw ojcu. W 86% wszystkich spraw miejsce zamieszkania dziecka ustalono przy matce, natomiast w 1% spraw naprzemiennie przy matce oraz przy ojcu. W przypadkach sporu między rodzicami sąd przychylał się do propozycji matki w 61% spraw, natomiast do propozycji ojca tylko w 21%. Statystyki z 2002 r. wskazują, iż w 75% przypadków spornych miejsce zamieszkania dziecka ustalano przy jednym z rodziców - zwykle matce.

   - Grecja nie dysponowała oficjalnymi statystykami na czas sporządzania wyżej wymienionego opracowania, natomiast z analizy orzeczeń sądowych wynikało, iż zazwyczaj to matce powierzano wyłączne wykonywanie władzy rodzicielskiej.

   - W Holandii w 90% przypadków rodzice wspólnie wykonują władzę rodzicielską. W 2003 r. w 3% spraw matce przyznano wyłączne wykonywanie władzy rodzicielskiej, natomiast ojcu w żadnej sprawie nie przyznano wyłącznego wykonywania tej władzy.

   - W Niemczech w 2000 r. w sprawach, gdzie o wykonywaniu władzy rodzicielskiej decydował sąd, w 21,62% przypadków matce powierzono wyłączne wykonywanie władzy rodzicielskiej, natomiast ojcu tylko w 1,52% przypadków.

   - W Portugalii statystyki za rok 2002 wskazały, iż z liczby 19 502 spraw dotyczących wykonywania władzy rodzicielskiej, 14 471 spraw dotyczyło dzieci pochodzących ze związku małżeńskiego. Wydano 806 decyzji o przyznaniu wyłącznego wykonywania władzy rodzicielskiej ojcu oraz 8856 decyzji przyznających wyłączne wykonywanie władzy rodzicielskiej matce.

   - W Rosji, zgodnie z obowiązującym prawem, władza rodzicielska jest zawsze przyznawana obojgu rodzicom, natomiast w ponad 90% spraw miejsce zamieszkania dziecka ustalane jest przy matce.

   - W Szwajcarii statystyki za 2002 r. wskazały, że matce powierzono wyłączne wykonywanie władzy rodzicielskiej bez zastrzeżeń w 8463 sprawach z 16 363 wszystkich spraw rozwodowych, ojcu - w 836 sprawach.

   - W Szwecji w 2002 r. wspólne wykonywanie władzy rodzicielskiej orzeczono w ok. 97% spraw. W ok. 3% spraw wyłączne wykonywanie władzy rodzicielskiej powierzono matce, natomiast w 0,4% spraw ojcu.

   - We Włoszech dominowała sytuacja, w której to matce przyznaje się wyłączne wykonywanie władzy rodzicielskiej - miało to miejsce w 85,5% spraw. Ojcu wykonywanie władzy rodzicielskiej przyznano w 8,8% spraw, obojgu rodzicom w 1,6% spraw, w 1,6% spraw rodzeństwo rozdzielono pomiędzy rodziców, natomiast w 2,6% spraw zastosowano inne rozwiązanie (powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej dalszym członkom rodziny lub umieszczenie dzieci w odpowiednich instytucjach).

   5. Odnosząc się do kwestii postępowania zabezpieczającego, należy zauważyć, że przepis art. 755 § 1 pkt 4 K.p.c. daje możliwość określenia sposobu roztoczenia pieczy nad dzieckiem jeszcze przed wydaniem orzeczenia w sprawie o rozwód (unieważnieniem małżeństwa lub separacji). Przepis ten znajduje zastosowanie we wszystkich przypadkach konieczności natychmiastowego zabezpieczenia dziecku należytej pieczy. Sąd może wówczas ingerować z urzędu w celu ochrony dobra dziecka i powierzyć pieczę tylko jednemu z rozwodzących się rodziców, jeżeli drugi rodzic stanowi zagrożenie dla jej prawidłowego sprawowania. Postanowienia oparte na art. 755 § 1 pkt 4 K.p.c. nie regulują całokształtu problematyki władzy rodzicielskiej, a także nie przesądzają o kierunku ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie kończącej postępowanie.

   Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że nie zachodzi potrzeba zmian obowiązujących regulacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Grzegorz Wałejko

W razie pytań lub wątpliwości w przedmiocie powierzenia władzy rodzicielskiej, zachęcamy do kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym..

Zachęcamy do zapoznania się z pozostałymi wpisami. Ze względu na upływ czasu od publikacji wielu postów, podejmowanie decyzji na podstawie postów należy poprzedzić konsultacją z adwokatem lub radcą prawnym.

W razie pytań zachęcamy do kontaktu

Tel 61 641 64 61

1. Dlaczego ludzie się rozwodzą
2. Rozwód-Nowy Partner- kiedy można rozpocząć nowy związek ?
3. Rozwód - Terapia małżeńska - Mediacja
4. Rozwód a inne sprawy dotyczące władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem
5. Rozwód - Jak NIE LICZYĆ terminów
6. Pozew o rozwód z orzekaniem o winie
7. Rozwód - Czy pisanie na Facebooku to już zdrada ?
8. Czy warto mieć adwokata w sprawie o rozwód – część I
9. Pozew o Rozwód - Nie znam adresu małżonka - Jak rozpocząć sprawę
10. Pozew o rozwód – Kto pierwszy ten lepszy?
11. Rozwód Poznań Właściwy Wydział Sądu
12. Jak poradzić sobie z rozwodem ?
13. Portal Informacyjny Sąd Apelacyjny w Poznaniu - informacje o sprawach o rozwód i nie tylko
14. Ile kosztuje rozwód ? Ile kosztuje adwokat w sprawie o rozwód ?
15. Rozwód a zasiłek socjalny na seks
16. Rozwód statystyki - komu Władza Rodzicielska
17. Rozwód a uregulowanie kontaktów dziecka z dziadkami
18. Rozwód a władza rodzicielska zmiany w przepisach
19. Rozwód z winy znęcającego się małżonka - odszkodowanie za pobicie
20. Rozwód Poznań - nauczanie ks. Natanka o instytucji małżeństwa
21. Rozwód a Odwołanie Darowizny a Posty na Facebook'u
22. Rozwód a Ławnicy
23. Rozwód Poznań - O co pyta sąd na sprawie o rozwód?
24. Rozwód Poznań - Wpływ rozwodu na małoletnie dziecko
25. Pozew o rozwód bez orzekania o winie
26. Rozwód Poznań a Przemoc w Rodzinie
27. Rozwód Poznań - umowa o orzeczenie rozwodu bez orzekania winy
28. Uprawomocnienie się wyroku rozwodowego przed Sądem Okręgowym w Poznaniu
29. Sprawa o rozwód - Zachowanie terminów pism procesowych z UE
30. Sprawa o rozwód Sąd Okręgowy w Poznaniu – a Sąd Najwyższy
31. Rozwód Poznań - Jestem Mamy i Taty